Monday, November 28, 2011

გიორგი ბეჟანიშვილი - enfant terrible-ის ისტორია

როდესაც Oakazine-ს (საერთაშორისო ხელოვნებისა და მოდის ჟურნალი) ჟურნალისტი ეკითხება, თუ რატომ დაიწყო მოდის სფეროში მოღვაწეობა, ის პასუხობს: "არ მგონია რაიმე კონკრეტული მიზეზი მქონოდა ამისთვის. მოდითა და შემოქმედებით სავსე ბავშვობიდან ვიყავი. ყოველთვის ვთამაშობდი, ვჭრიდი, ვქმნიდი კოლაჟებს, ვაწყობდი თეატრალურ სცენებს. ამ ყველაფერმა მიმიყვანა იმ დანიშნულებამდე, სადაც ახლა ვიმყოფები და იმედი მაქვს, რომ ის უფრო შორსაც წამიყვანს."
ამჟამინდელი კონდიცია - enfant terrible-ია, ალბათ იმიტომ, რომ მოდის სფეროში არსებულ კანონებს ნაკლებად ემორჩილება, მხოლოდ თავის ფანტაზიას უჯერებს და ალბათ სწორედ ამიტომ არის მისი სტილი ასეთი ავთენტური, სხვა დიზაინერებისგან განსხვავებული. ამჟამად, როგორც ბლოგებზე წერენ, გიორგი ბეჟანიშვილი ნიუ-იორკში ცხოვრობს და მოღვაწეობს, თუმცა თავიდან ყველაფერი ავსტრიის დედაქალაქში დაიწყო.
მომავალმა დიზაინერმა საქართველო თვრამეტი წლის ასაკში დატოვა. დღეს ის ამ გადაწყვეტილებით ძალიან ბედნიერია. თვლის, რომ მის ცხოვრებაში ეს სარისკო ნაბიჯი იყო, რომელმაც საბოლოოდ ძალიან გაამართლა. ბეჟანიშვილი იმასაც აღნიშნავს, რომ მის ნამუშევრებში ქართული ფაქტორი არსებობს. "საქართველო ჩემს სისხლშია, სადაც არ უნდა წავიდე".
ვენაში რომ ჩავიდა, გამოყენებითი ხელოვნების უნივერსიტეტის მოდის ფაკულტეტზე დაიწყო სწავლა. აქ ისეთ ავტორიტეტებთან მოუწია ურთიერთობა, როგორებიც ვერონიკ ბრანკინიო და ბერნარდ ვილჰელმი არიან. აღსანიშნავია, რომ გიორგი ბეჟანიშვილი ვერონიკ ბრანკინიოსთან სწავლას თავისი ცხოვრების დიდ გამოცდილებას უწოდებს. მან მართლაც დიდი როლი ითამაშა ახალგაზრდა ხელოვანის ცხოვრებაში, როდესაც იმ შვიდკაციან ჯგუფში შეიყვანა, რომელიც მოდის განყოფილებაში ისწავლიდა.
დიდი შემოქმედებითი ნიჭის წყალობით გიორგიმ მალე მიიქცია ყურადღება. პირველი მინი კოლექცია, "გრძელთმიანი ბავშვი" 2008 წელს წარმოადგინა, რომლისთვისაც შვეიცარიული პრიზი მიიღო. მეორე, Jheronymus უკვე ლონდონში აჩვენა, მესამე კი, "აღსარებამდე ერთი დღით ადრე" ბერლინის მოდის კვირეულზე წარადგინა 2010-ში. 2009 წელს ბეჟანიშვილი მოდის საერთაშორისო კონკურსში Forndazione Claudio Buziol-ის პირველი პრიზიორი გახდა. მის ყველაზე წარმატებულ ნამუშევრად ალბათ შეიძლება სადიპლომო ნამუშევარი ჩაითვალოს - სახელწოდებით ODA, რომლის ჩვენების შემდეგაც ავსტრიის კულტურისა და განათლების სამინისტრომ ჯილდო გადასცა, როგორც წლის ხელოვანს მოდის სფეროში ბოლო ექვსი წლის განმავლობაში შეტანილი წვლილისთვის.
გიორგი ბეჟანიშვილი ძირითადად კაცის სამოსისა და აქსესუარების შექმნაზე მუშაობს. მის სტილს ადვილად იცნობთ - უჩვეულოდ რაფინირებული და ელეგანტური და მაინც ძალიან ბოჰემური, აღმოსავლური ეგზოტიკით სუნთქავს. თავისუფალი სტილის შარვლები და ტუნიკები გარკვეული ანტიკური ესთეტიკის ასოციაციებს აღძრავს. მის საერთო სტილზე საუბარი მაინც ძნელია, რადგან თითოეული კოლექციისთვის გიორგი ყოველთვის რაღაც განსხვავებულს ქმნის. დიზაინერი შთაგონებას ბევრ რაღაცაში ეძებს - ჰიერონიმუს ბოსხის ტრიპტიქებში, ტარკოვსკის პოლაროიდებში, დეშ სნოუს, დევენდრა ბანჰარტის, ვინსენტ გალოს, მარსელ პრუსტისა თუ გოეთეს შემოქმედებაში...
ODA-ში კავკასიური და სპარსული მოტივები იგრძნობა. ფერადი გრძელი ჟაკეტები თუ პალტოები, თავისუფალი ტუნიკები, განიერი შარვლები, სპარსული ხალიჩის ორნამენტები, ლითონის მასიური ქამრები, სამკაულები... გიორგი ბეჟანიშვილმა კოლექციაში ტრადიციული მოტივები გააცოცხლა და ძალიან საინტერესო, ინდივიდუალური, მამაკაცური სტილის სამოსი შექმნა.

Monday, November 14, 2011

გოდფრი დინი - საუბრები მოდაზე

Godfrey Deeny in Rustaveli Theatre,
photo: Irakli Bluishvili, Tabula Magazine
ეს ირლანდიელი, მოდის სფეროში, ერთ-ერთი ყველაზე ცნობილი ჟურნალისტი და მიმომხილველია. მის აზრს მსოფლიოს წამყვანი დიზაინერები უწევენ ანგარიშს. არის CFDA-ის (The Council of Fashion Designers of America) დაჯილდოების ჟიურის წევრი, რაც მოდის სფეროში ერთგვარ ოსკარად ითვლება. ის მსოფლიოში ერთ-ერთი ყველაზე გავლენიანი მოდის ჟურნალის Vogue Hommes International-ის მთავარი რედაქტორი იყო. დაინტერესებულია საგანმანათლებლო საქმიანობითაც პარიზის მოდის ინსტიტუტში და მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ლექციებს კითხულობს.

მიაჩნდა, რომ ჟურნალისტი ან მეომარი უნდა იყოს, ან მონა. თავისთვის, როგორც წესი, პირველ როლს ირჩევდა. მოდის ყველაზე მეამბოხე ჟურნალისტი, არაერთხელ გამხდარა ჩვენებაზე არასასურველი სტუმარი. დოლჩე და გაბანა, ნილ ბარეტი, დანჰილი ეს ის სახლებია, რომლებმაც დინის თავიანთ შოუზე დასწრება აუკრძალეს მკაცრი კრიტიკის გამო, ხოლო მიუჩია პრადამ ერთხელ სილაც კი გააწნა. ვეკითხები, რა უნდა გააკეთო, რომ პრადასგან ეს დაიმსახურო. მპასუხობს, რომ კრიტიკული შენიშვნა ვერ აიტანა სუნამოსთან დაკავშირებით. მოგვიანებით ვიგებ, რომ მიუჩია არ არის ერთადერთი მას დაიან ფონ ფურსტენბერგიც ასე მოექცა. დინის არ მოსწონს, როცა დიზაინერებს კრიტიკის მიღება არ შეუძლიათ დიდ სისუსტედ მიიჩნევს.

საქართველოს მოდის კვირეულს საპატიო სტუმრის სტატუსით ეწვია და მოდის პიარისა და ჟურნალისტიკის თემაზე რამდენიმესაათიანი ვორქშოფიც გამართა. მასთან გასაუბრება ცოტა მოგვიანებით, მოდის კვირეულის მეორე დღეს მოვახერხე.  ჩვენი საუბარი, ბუნებრივია, გაზაფხული-ზაფხული 2012-ის კოლექციებზე შთაბეჭდილებების გაზიარებით დაიწყო.

Tuesday, November 8, 2011

ისეთი, როგორიც Massive Attack

ერთი ბიჭია. კინო უყვარს და asos-ის შარვლები. მგონი ფროდიჯი და ვუდი ალენიც. მოკლედ, კარგი ბიჭია. სახელით რომ ვახსენო, იფიქრებთ/იფიქრებს რომ obsessed ვარ, ამიტომ პერსონიფიცირებას გვერდს ავუვლი.

საერთოდ, გაპიროვნების მომენტი არ მიყვარს. როცა მეკითხებიან, რელიგიური ვარ თუ არა, პასუხს არ ვცემ ხოლმე, ამიტომ მეგობრების უმეტესობას ათეისტი ვგონივარ. არადა, ძალიან რელიგიური ვარ. უბრალოდ, პერსონიფიცირებული ღვთაებების არ მჯერა. იესო ქრისტე დიდი ფილოსოფოსია, იმაზე უფრო დიდი, ვიდრე სოკრატე და კიდევ უფრო მაგარი, ვიდრე შოპენჰაუერი (იმიტომ, რომ ქრისტეს ფილოსოფიის გასაგებად არ გჭირდება არაფხიზელ მდგომარეობაში ყოფნა). კოსმიური გონი კი, აბსოლუტი, „ის", სხვა რამეა, იმას არც შარავანდედი ჭირდება და არც წვერები. უბრალოდ, ადამიანებს არ შეუძლიათ სჯეროდეთ რაღაცის ვიზუალური გამოსახულების გარეშე.

ამ ბიჭს, თავში რომ ვახსენე, კარგი ბლოგი ჰქონია. ერთ, როგორც თვითონ წერს, ძალიან სასაცილო პოსტში (მე კიდევ ვფიქრობ, ძალიან ალკოჰოლურ პოსტში) უწერია: „მე არ ვაღიარებ წამიერ შეგრძნებებს. ის, რაც მხოლოდ აწმყოშია და არ აქვს სხვა დროის შეგრძნება, მკვდარია“. რა უნდა ამ ფრაზასთან გოგოს, რომელიც წამიერი შეგრძნებების მონაა? ალბათ, ის, რომ უნდა გაიხსენოს რაღაც ისეთი, რაც მისთვის ყველა დროში არსებობს, პლუსპერფექტის გარდა.

მაშინ პირველად მივხვდი, რომ შეიძლება რაღაცის თაყვანისცემა მისი ნახვის გარეშე. ეს დაახლოებით თხუთმეტი წლის წინ იყო - ძალიან სულელურ ფილმს ვუყურე შერონ სტოუნის და უილიამ ბოლდუინის მონაწილეობით. ფილმის საუნდტრეკი იყო გრანტ მარშალის, რობერტ დელ ნაჯას, ენდრიუ ვაულზის მუსიკა შარა ნელსონის ვოკალით. მეორედ ამ მუსიკას რადიოში მოვუსმინე ერთი წლის შემდეგ და მაშინვე ვიცანი. ყველაზე მაგარი იყო. თან, მაშინ სულაც არ ვიცოდი, რომ მარშალი ყველაზე სექსუალური შავკანიანი იყო პლანეტაზე, დელ ნაჯა კი... სექსი საერთოდ აღარაა საჭირო, როცა მის ხმას უსმენ. იმიტომ, რომ ამ მუსიკასთან ურთიერთობა უკვე კულმინაციაა, სენსუალური, სექსუალური, მენტალური, ფიზიკური კონტაქტის. 

ერთხელ ერთმა ბიჭმა მითხრა, ეს არ არის ფასეული არტი, რომელიც დროს გაუძლებსო. ასეთებისთვის დროს ალბათ მარტო ბითლზი და პროკოფიევი უძლებენ. მარტო იმის თქმა შემიძლია, რომ თუ ბრისტოლის ყველაზე ბოჰემური, ყველაზე ხარისხიანი ჰეროინი სისხლში შეუშვი და მაშინვე არ მოგკლა, აბსტინენტურ სინდრომს ვეღარ გაექცევი. 

სადღაც ერთი თვის წინ Gotan Project-ის წევრები გავიცანი, ფილიპ კოენ სოლალი და კრისტოფ მიულერი. რედისონში ვიყავით, ძალიან მზიანი დღე იყო, ორივე გამოუძინებელი ჩანდა, თუმცა წინა დღით ჩატარებული კონცერტით ძალიან კმაყოფილები და ხალისიანები იყვნენ. უფრო სწორად, ფილიპი ხალისიანი იყო, კრისტოფი კიდევ ისეთია, რაღაცნაირი, ბრისტოლური, gloomy. მე ვიჯექი და ვფიქრობდი, როგორ ამეღო კარგი ინტერვიუ ისე, რომ მიულერისთვის ყურადღება არ მიმექცია. ისეთია, ბრისტოლური, ძალიან სექსუალური ქარიზმა აქვს და თვალს ერთი წამით არ გაშორებს, მაშინაც, როცა მას არ ესაუბრები. მოულოდნელად, სანამ ვკითხავდი, როგორ მუსიკას უსმენთ მეთქი, თვითონ თქვეს, იცი, Massive Attack ჩვენი საყვარელი ჯგუფიაო. მაშინ იყო, ორივე რომ შემიყვარდა, ოთახი განათდა და ყურებამდე გავუღიმე - ჩვენ, სამივენი, ერთი რელიგიის მიმდევრები ვიყავით. (ინტერვიუ შეგიძლიათ ნახოთ აქ).

ეს რელიგია კი ასეთია - ყველაფრისმომცველი - ელექტრონული მუსიკის, როკის, ფსიქოდელიის, ჯაზის, ჰიპჰოპის, რეგგის, ტრანსის, სოულის, ემბიენტის... ღმერთი ისეთი უნდა იყოს, როგორიც კოსმიური, უნივერსალური სიკეთე, კულტურული, მენტალური და ა.შ. ჩარჩოების გარეშე. ისეთი, როგორიც Massive Attack. 



ანგელოზებს, მლოცველებს და დემონებს ამ რელიგიაშიც ბევრს ნახავთ  :)