ლი და მისი მემკვიდრეობა

"როდესაც შოუების მოწყობა დავიწყე, ვისწრაფოდი მეჩვენებინა ჟურნალისტებისთვის ის, რისი დანახვაც მათ სწორედ რომ არ სურდათ: შიმშილი, სისხლი, სიღატაკე. უყურებ მთელ ამ ძვირფას სამოსიან და მუქ სათვალეებში გამოწყობილ "ფეშენ" შეკრებას და ხვდები, რომ მათ არანაირი წარმოდგენა არ აქვთ, რა ხდება მსოფლიოში. მათი ინტერესები მოდის ჩარჩოებშია მოქცეული. მე ვხარჯავ ფულს შოუზე იმისთვის, რომ ამ ხალხს ცხოვრების მეორე მხარე დავანახო. დაე იგრძნონ სიძულვილი და ზიზღი - მე ეს სრულიად მაწყობს. მეცოდინება, რომ მათში რაღაც გრძნობები მაინც გავაღვიძე".

ლი ალექსანდრ მაქქუინი 1969 წელს ლონდონში, ტაქსისტის ოჯახში დაიბადა. enfant terrible - ის რეპუტაცია ჯერ კიდევ სამი წლის ასაკიდან შეექმნა, როდესაც ქალის კაბების ხატვა დაიწყო. მისი ოჯახი ამ ფაქტის მიმართ კეთილგანწყობილი ნამდვილად არ ყოფილა. მშობლებს მიაჩნდათ, რომ დიზაინი ბიჭის საქმე არ იყო. ამას გარდა, ტაქსისტობა მათ ოჯახში მემკვიდრეობით გადაიცემოდა და ლის გატაცება ხატვით ტრადიციების ნამდვილი ღალატის ტოლფასი იყო. ამიტომ, მორიგი სერიოზული ოჯახური კონფლიქტის შემდეგ, მაქქუინმა სახლი და სკოლა მიატოვა და Anderson&Shepherd-ის ატელიეში დაიწყო მუშაობა. პირველი სერიოზული პროტესტის გამოვლენაც აქ მოხდა: პრინცი ჩარლზისთვის განკუთვნილ პიჯაკზე მან წააწერა "აქ იყო ალექსანდრ მაქქუინი" და ბრიტანელებისთვის ერთ-ერთი ყველაზე შეურაცხმყოფელი სიტყვითაც შეამკო (I am a cunt). ამის შემდეგ ლი ტოვებს ატელიეს და სამსახურს სხვაგან იწყებს.

გასაოცარია ის მონდომება, რომელსაც ლი იჩენდა იმისთვის, რომ პროფესიონალი დიზაინერი გამხდარიყო. ატელიეში კერავდა შარვლებს, მიუხედავად იმისა, რომ ეს საქმიანობა მაინცდამაინც არ მოსწონდა, თუმცა ეს ძალიან დაეხმარა გაწაფულიყო თავის საქმეში. მას შემდეგ, რაც მოდის მარკეტინგში გაერკვა და ლონდონის წმინდა მარტინის დიზაინის სკოლაც დაამთავრა, მაქქუინი უკვე მზად გახლდათ თავისი სიტყვა ეთქვა ამ სფეროში. მოქმედება კი მან საკმაოდ აგრესიულად და არაორდინარულად დაიწყო. მისი შოუ მოდის დეფილეზე მეტად პოლიტიკურ მანიფესტაციებს ჰგავდა. ალექსანდრს პოდიუმებზე გამოჰყავდა შავკანიანი მოდელი ხელბორკილებით, ჭუჭყიანი სამოსით... თამამი იყო პოდიუმზე თავად ლის გამოჩენა წარწერიანი მაისურით "We love you Kate", რომლითაც მან სოლიდარობა გამოუცხადა ქეით მოსს, რომელიც მაშინ ნარკოტიკებთან დაკავშირებულ უსიამოვნო ამბებში გაეხვა. სკანდალური იყო მაქქუინის ეკლესიაში მოწყობილი ჩვენებაც, როდესაც ლიმ განაცხადა, რომ რელიგია არის ყველა ომის სათავე. ამბოხის კულმინაციის წერტილად შეიძლება ჩაითვალოს მისი შოუ, სახელწოდებით "შოტლანდიაზე ძალადობა" (Highland Rape), რომელშიც მოდელები დახეული ტანსაცმლით გამოდიოდნენ, შოტლანდიური ქვედაკაბებიდან კი დოლბანდი მოუჩანდათ. ასე გამოხატა თავისი ზიზღი მან საუკუნეების განმავლობაში ინგლისის მიერ შოტლანდიაზე განხორციელე- ბული ძალადობის მიმართ. ეს კოლექცია ზოგიერთის მიერ ინტერპრეტირებული იყო, როგორც ქალებზე ძალადობის პოპულარიზაცია. უნდა ითქვას, რომ ასეთი გროტესკი მაქქუინისთვისაც კი მეტისმეტი იყო. ის ხომ ყველაზე ფემინისტი დიზაინერია, რომელიც თავისი ნამუშევრებით ყოველთვის ცდილობდა ქალის სიძლიერისთვის გაესვა ხაზი. აკი თავადაც ამბოდა, ნუ ელოდებით, რომ ჩემი ქალი შიფონის ღრუბელში გახვეული, მიამიტი და სუსტი იქნება, იგი ძლიერია, რომ ყველანაირ ზეწოლას გაუძლოსო.

Alexander McQueen Fall-winter 2011 RTW

ლის უკანასკნელი, 2010 წლის შემოდგომა-ზამთრის კოლექცია, რომელიც პარიზის მოდის კვირეულზე იყო წარდგენილი, ნაკლებად ხულიგნური გამოვიდა. კლასიკური ხელოვნებითა და მხატვრობით შთაგონებული თექვსმეტივე კაბა ხელოვნების ნიმუშია, პოეტური, შუა საუკუნეების სილუეტებით. თითქმის წარმოუდგენელია აღიქვა ისინი, როგორც პრეტ-ა-პორტეს შემადგენელი ნაწილი, რადგან სამოსი არაპრაქტიკულია, დიდებული და მაღალი მოდის ასოციაციებს იწვევს. როდესაც კოლექციას ვათვალიერებდი, მაქქუინის ჟურნალ Elle-ისთვის ნათქვამი სიტყვები გამახსენდა - ვიცი, რომ უმრავლესობას რაც უნდა, ეს კლასიკური ჟაკეტია, მაგრამ ეს არ არის ჩემი პრობლემა. მე არ მინდა ჩავაცვა ყველას, რადგან ყველა ნამდვილად არ მომწონსო.

არ ვიცი, რამდენად ეხება ეს მისი შუა საუკუნეების სტილის კოლექციას, მაგრამ ლის შექმნილი მოდა იმსახურებდა მასების მოწონებას. მაგალითისთვის, შეგვიძლია გავიხსენოთ ძალიან დაბალწელიანი შარვალი, რომელიც სწორედ მაქქუინმა დაამკვიდრა თავისი 1996 წლის ჩვენებით "დანტე" და შემდეგი ათი წელი მოდიდან არ გადასულა. ეს, რა თქმა უნდა, არ შეედრება მაქქუინის მთავარ დანატოვარს - ამბოხს, კრეატიული თავისუფლების პრინციპს, ნონკონფორმიზმს. მან დაგვანახა, როგორი უნდა იყოს ნამდვილი ხელოვანი, რომელიც მოდის სამყაროში მიღებულ ნორმებს არ დაემორჩილება და იმის მაგივრად, რომ პუბლიკის სიმპათიის მოპოვებაზე იზრუნოს, მას ნამდვილ შოკურ თერაპიას მოუწყობს, აჩვენებს ხელოვნებას, რომელიც რეალობას ასახავს და არა ელეგანტურ კლიშეს.

Spring 2011 RTW

ელემენტებს უკანასკნელი კოლექციიდან ნახავთ საგაზაფხულო ნამუშევრებშიც, რომელიც მაქქუინის სახლის ახალ კრეატიულ დირექტორს, სარა ბარტონს ეკუთვნის. ველოდი, რომ ახალ კოლექციაში ლი მაქქუინის იმ ტკივილზე იქნებოდა მინიშნება, რომელსაც იგი თვითმკვლელობის წინა პერიოდში გრძნობდა. ჩემი მოლოდინი არ გამართლდა. კოლექცია მშვენიერი გამოვიდა - სარამ თითქოს გაითვალისწინა მაქქუინის ყველა დეტალი, რომელიც კრიტიკოსების თუ მომხმარებლის მოწონებას აქამდე ნაკლებად იმსახურებდა და ისინი ესთეტიკური თვალსაზრისით უფრო მისაღები გახადა, სილუეტები და ხაზები - შედარებით რბილი. უცნაურია, რომ ადამიანმა, რომელიც ლისთან ბევრი წლის განმავლობაში მუშაობდა, კომერციულად ასეთი მიმზიდველი კოლექცია შექმნა. როგორც ჩანს, სწავლა მხოლოდ ხელობის შეიძლება, ხასიათი კი, ლის ხასიათი რთული გასათავისებელია. ან შესაძლოა, ბარტონი ახალ გზებს ეძებს. ამაში დასაძრახი არაფერია, მაგრამ როდესაც კოლექციას ათვალიერებ, ნოსტალგია გიჩნდება იმ ხელოვნების მიმართ, რომელიც არა მხოლოდ ვიზუალურად, კონცეპტუალურადაც მშვენიერების ეტალონი იყო.